در دنیای صنعت و نجاری، تیغ اره نواری یکی از مهمترین ابزارهایی است که کیفیت و دقت برش را تضمین می‌کند. تیغ اره نواری ابزاری برای برش مواد گوناگون مانند چوب، فلز، پلاستیک و سایر مصالح است که به‌صورت یک نوار باریک و بلند طراحی شده و درون دستگاه اره نواری به‌صورت عمودی نصب می‌شود. با روشن شدن دستگاه، نوار به حرکت درمی‌آید و تیغه با اعمال نیرو بر سطح قطعه، عملیات برش را انجام می‌دهد. این وسیله در صنایع و کارگاه‌های مختلف به‌منظور برش‌های دقیق و منظم کاربرد گسترده‌ای دارد. انتخاب صحیح نوع تیغه، بسته به جنس ماده مورد برش، ضخامت، شکل و سرعت، نقش تعیین‌کننده‌ای در بهره‌وری و دوام تجهیزات دارد. در این مقاله به معرفی جامع انواع تیغ اره نواری می‌پردازیم با ما همراه باشید.
فهرست
مشخصات تیغه اره نواری
مشخصات تیغه اره نواری به عواملی اشاره دارد که بر عملکرد، دوام و دقت برش اره نواری تأثیر می‌گذارند. این مشخصات شامل ویژگی‌هایی از قبیل جنس مواد تیغه، طراحی دندانه‌ها، عرض و ضخامت تیغه، سرعت حرکت و … است. در ادامه به شرح مهمترین مشخصات تیغه‌های اره نواری پرداخته می‌شود:
- جنس تیغه اره نواری
- عرض تیغه
- ضخامت تیغه
- نوع دندانه‌ها
- زاویه دندانه‌ها
- طول تیغه
- سرعت حرکت تیغه
- نوع برش
- نوع پوشش و محافظت
انواع مختلف تیغ اره نواری و کاربردهای آن‌ها
تیغ‌های اره نواری در انواع گوناگونی طراحی و تولید می‌شوند که هرکدام متناسب با نوع ماده، نوع برش و شرایط کاری خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه به معرفی پرکاربردترین و مفیدترین انواع تیغه‌های اره نواری می‌پردازیم:
بیشتر بدانید: بهترین برند اره نواری فولاد بر
1- تیغ اره نواری فولاد بُر
تیغ‌های اره نواری مخصوص برش فولاد که با نام تیغه فولاد بر نیز شناخته می‌شوند، از جمله ابزارهای حیاتی در صنایع فلزکاری و ماشین‌کاری به شمار می‌روند. این تیغه‌ها عمدتاً از فولاد زغالی Carbon Steel یا فولاد تندبر High-Speed Steel – HSS ساخته می‌شوند و هر کدام دارای ویژگی‌های خاصی هستند که آن‌ها را برای کاربردهای خاص صنعتی مناسب می‌سازد.
تیغ‌های ساخته‌شده از فولاد زغالی نسبتاً مقرون‌به‌صرفه‌تر بوده و برای برش فلزات با ضخامت کمتر یا نرم‌تر مناسب‌اند. در مقابل، تیغ‌های HSS دارای مقاومت بسیار بالا در برابر سایش، گرما و فشار هستند و در هنگام کار با فلزات سخت مانند فولادهای آلیاژی، استیل، چدن و آلومینیوم‌های صنعتی عملکرد بسیار مطلوبی دارند.
این تیغه‌ها به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت تولیدشده هنگام برش، کمتر دچار کندی یا فرسایش دندانه‌ها می‌شوند و برای استفاده مداوم در شرایط کاری سنگین طراحی شده‌اند. از همین رو، در صنایعی که نیاز به برش‌های دقیق، تمیز و با تکرار بالا دارند، مانند صنایع خودروسازی، ماشین‌سازی، خطوط تولید فلزات سنگین و کارگاه‌های برشکاری پیشرفته، این نوع تیغه‌ها یک گزینه کاملاً حرفه‌ای به حساب می‌آیند.
2- تیغ اره نواری نوع معمولی
تیغ اره نواری نوع معمولی یا همان تیغه با دندانه استاندارد (Regular Tooth) یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین تیغه‌ها در میان انواع تیغ اره نواری به شمار می‌رود. این نوع تیغه دارای دندانه‌هایی با فواصل منظم و شکل ساده است که اغلب زاویه‌ای خنثی یا بسیار ملایم دارند. به دلیل طراحی ساده و یکنواخت، این تیغه برای برش‌های عمومی و کاربری‌های متداول انتخابی بسیار مناسب است.
تیغ اره نواری معمولی به‌گونه‌ای طراحی شده است که بتواند برش‌های نرم و یکنواختی را در انواع مواد مختلف از جمله چوب، پلاستیک، مواد پلیمری، آلومینیوم، فلزات نرم و حتی برخی فلزات غیرآلیاژی انجام دهد. این تیغه‌ها عمدتاً در کارگاه‌های نجاری، فلزکاری سبک، ساخت ماکت، و پروژه‌های کوچک صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
3- تیغ اره نواری نوع قلابی
تیغ اره نواری نوع قلابی Hook Tooth یکی از انواع تخصصی تیغه‌های اره نواری است که به دلیل طراحی خاص دندانه‌های آن، برای برش‌های سنگین و پرشتاب در مواد مختلف به‌ویژه مواد سخت‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد. دندانه‌های این تیغه با زاویه رو rake angle مثبت و تیز طراحی شده‌اند، به‌گونه‌ای که نوک دندان‌ها به سمت جلو خمیده است و به آن ظاهر «قلاب‌مانند» می‌بخشد؛ از همین رو به آن تیغه قلابی گفته می‌شود.
این تیغه‌ها به‌طور خاص برای برش‌های عمیق و سریع در موادی مانند چوب‌های سخت، تخته چندلا، MDF، پلاستیک‌های متراکم، فلزات غیرآهنی و آلومینیوم کاربرد دارند. طراحی این نوع دندانه باعث می‌شود که براده‌برداری با سرعت بالا و بدون انسداد صورت گیرد و عملیات برش با روانی بیشتری انجام شود.
4. تیغ اره نواری دندانه موج‌دار
تیغ اره نواری دندانه موج‌دار Wavy Tooth Bladeیکی از انواع خاص و کاربردی تیغه‌های اره نواری است که بیشتر در برش مواد نازک، چندلایه یا حساس به لبه‌پری کاربرد دارد. شکل دندانه‌های این تیغه به‌صورت پیوسته و یکنواخت، حالتی موج‌مانند یا زیگ‌زاگ دارد؛ به این معنا که دندانه‌ها به‌جای آنکه صاف یا یک‌جهت باشند، به شکل منحنی و در دو جهت چپ و راست به‌صورت متناوب قرار گرفته‌اند.
این طراحی خاص باعث می‌شود که نیروی برش به‌طور یکنواخت در طول تیغه پخش شود و از ایجاد فشار زیاد در یک نقطه جلوگیری گردد. نتیجه آن، برشی بسیار نرم، بدون لب‌پری و با حداقل لرزش است. به همین دلیل این تیغه‌ها گزینه‌ای عالی برای برش ورق‌های فلزی نازک، لوله‌های دیواره‌باریک، پروفیل‌های آلومینیومی، مس، برنج و حتی پلاستیک‌های صنعتی ظریف به‌شمار می‌روند.
5- تیغ اره نواری دندانه پرشی
تیغ اره نواری دندانه پرشی Skip Tooth Blade یکی از تیغه‌های پرکاربرد در صنایع چوب و فلز است که به‌واسطه طراحی خاص دندانه‌ها، به‌ویژه برای برش مواد با تراشه‌های حجیم و دفع براده بالا استفاده می‌شود. در این تیغه، فاصله بین دندانه‌ها نسبت به تیغه‌های معمولی بیشتر بوده و زاویه دندانه‌ها اغلب بازتر است؛ به همین دلیل به آن “پرشی” گفته می‌شود.
دندانه‌های این تیغه طوری طراحی شده‌اند که براده‌ها به‌راحتی خارج شده و در لابلای دندانه‌ها گیر نمی‌کنند، در نتیجه احتمال داغ شدن تیغه یا گیرکردن آن به حداقل می‌رسد. این ویژگی، تیغ اره نواری دندانه پرشی را به گزینه‌ای ایده‌آل برای برش چوب‌های نرم، چوب‌های تر، پلاستیک‌های نرم، آلومینیوم و فلزات سبک تبدیل می‌کند.
6- تیغ اره نواری تک فلزی
تیغ اره نواری تک فلزی Single Metal Bandsaw Blade یکی از انواع رایج و مقرون‌به‌صرفه در میان تیغه‌های اره نواری است که به‌طور کامل از یک نوع فلز یکنواخت، معمولاً فولاد پرکربن یا فولاد فنری Spring Steel ساخته می‌شود. در این نوع تیغه‌ها، کل ساختار – اعم از بدنه و دندانه – از یک جنس است و هیچ‌گونه جوش یا ترکیب با آلیاژهای دیگر در ساختار تیغه وجود ندارد.
این تیغه‌ها به دلیل سادگی در ساخت، قیمت مناسب‌تری نسبت به تیغه‌های دولایه یا تیغه‌های با نوک آلیاژی دارند. با این حال، همچنان از لحاظ عملکرد، در برش‌های دقیق و سبک تا نیمه‌سنگین کارایی بسیار خوبی از خود نشان می‌دهند.
کلام پایانی
تیغ اره نواری در انواع مختلفی برای مصارف گوناگون تولید می‌شود و انتخاب درست آن بر اساس نوع ماده، شکل برش و شرایط کاری، نقشی کلیدی در عملکرد دستگاه و کیفیت برش دارد. از تیغ‌های ساده مخصوص چوب گرفته تا تیغه‌های پیشرفته کاربیدی و الماسه برای مصارف خاص، هر کدام دارای ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی هستند که شناخت آن‌ها برای هر تکنسین، مهندس یا کاربر حرفه‌ای ضروری است.
